TEMEL ELEKTRONİK DEVRE UYGULAMALARI – Veysel Güleryüz
ÖNSÖZ
Sevgili okurlarımız, Birsen Yayınevi’nde yayınladığımız, çeşitli elektronik konularına ait kitapların ardından, elektroniğin temel devrelerini içeren “Temel Elektronik Devre Uygulamaları” adlı kitabımızı sizlere sunmaktayız.
Bu kitabımızda temel devrelerin en basitlerini sunmaya çalıştık. Burada yer alan şemaların büyük bir bölümü, kitabın sonundaki “Kaynaklar” bölümünde yer alan çeşitli kitaplar ve dergilerden seçilerek alınmıştır. Bunlara ait yazılar da gene aynı kaynaklardan özetlenerek kitabımıza aktarılmıştır. Bu nedenle, şemalar ve yazıların yararlanıldığı kaynaklarda bulunabilecek hatalar ile kitabımızın yayına hazırlanması sırasında oluşabilecek hatalardan dolayı okurlarımızın bizleri mazur görmelerini umuyoruz.
Kitabımızın kaynak kitap özelliği taşıyabilmesi için, anlatımların kısa tutulmasına ve yer tutabilecek olan baskılı devre ve yerleştirme planlarına yer verilmemesine özen gösterilmiştir.
Her şeye rağmen, kitabımızda yer alan temel devrelerin, okurlarımızı bilgilendirmesi açısından yararlı olacağına inanmaktayız.
Bu kitabımızda, ülkemizden ve Dünya literatüründen seçilen şemaların yer alması nedeniyle, tüm okurlarımız elektronik devre uygulamaları için geniş bir kaynak kütüphaneye sahip olacaklardır.
Ayrıca kitabımızın son bölümünde, çeşitli temel elektronik bilgileri de yer almaktadır. Burada, bazı transistörlere ait özellikler, LED göstergelere ait bilgiler, TTL ve CMOS tümleşik devrelerin cinsleri ile bacak bağlantıları yer almaktadır.
Kitabımızın okurlarımıza yararlı olmasını umarım.
H. Veysel GÖLERYÜZ
İÇİNDEKİLER
ENDÜSTRİYEL ELEKTRONİK VE OTOMASYON DEVRELERİ
GECİKMELİ OTOMATİK DEVRE AÇICI
GECİKMELİ OTOMATİK DEVRE KAPAYICI
DOKUNMATİK KONTROL
HASSAS BİR AA RÖLE
DOKUNMATİK VEYA ZAMAN AYARLI ANAHTAR
EKONOMİK RÖLE
IŞIĞA DUYARLI ANAHTAR
IŞIK KONTROLLÜ ANAHTAR
GERİLİM DÜZEYİ DETEKTÖRÜ VE ANAHTARI
IŞIĞA BAĞLI OLARAK BİR LAMBANIN YAKILIP SÖNDÜRÜLMESİ ....
DOKUNMATİK CMOS ANAHTAR
POTANSİYOMETRE KONTROLLÜ IŞIK AYARLAYICI
RÖLELİ DOKUNMATİK CMOS ANAHTAR
SESLE KONTROL DEVRESİ
GÜÇ HARCAMASI SINIRLAYICI
SESLE ÇALIŞAN RÖLE DEVRESİ
GELİŞTİRİLMİŞ HIRSIZ KORUMA DÜZENİ
IŞIĞA BAĞLI OLARAK DEVRE AÇIP KAPAYICI
ISIYA BAĞLI OLARAK DEVRE AÇIP KAPAYICI
DOKUNMASIZ ŞALTER (Kapasitif Yaklaşma Detektörü)
TERMOMETRE
IŞIKLA ÇALIŞAN RÖLE
EV TERMOSTATI
CMOS SU SEVİYESİ ALARMI
SICAKLIK KONTROLÜ
FLÖRESAN İÇİN IŞIK AYARLAYICI
TRİYAKLA HIZ KONTROLÜ
PROGRAMLANABİLİR TERMOSTAT
CMOS AŞIRI ISINMA GÖSTERGESİ
DUMAN DETEKTÖRÜ
UCUZ ISI GÖSTERGESİ
CMOS AŞIRI ISINMA ALARMI
CMOS IŞIK DETEKTÖRÜ
SAYISAL DÖRT KANALLI ANAHTAR
MOTOR HIZ KONTROL DEVRESİ
POLYSTRENE KESİCİSİ
DOKUNMATİK IŞIK AYARLAYICI
ELETRONİK SİGORTA
OTOMATİK DIŞ KAPI LAMBASI
ŞİFRELİ ANAHTAR
ANAHTARSIZ KİLİT
ELEKTRONİK MERDİVEN OTOMATİĞİ
ELEKTRONİK TERMOMETRE
DOKUNMATİK AÇIP-KAPATMA DEVRESİ
LED’LÎ ALAN KUVVET! GÖSTERGESİ
KISA SÜRELİ ZAMANLAMA AYGITI
FOTO ZAMANLAYICI
REAKSİYON SÜRESİ BELİRLEYİCİ
OTOMATİK GECİKME ANAHTARI
ALTI SAATLİK ZAMAN DEVRESİ
UZUN SÜRELİ ZAMAN DEVRESİ
UZUN SÜRELİ ZAMANLAYICI
CMOS KAPASİTEMETRE
CMOS TRANSİSTOR TEST ALETİ
DENETLEME AYGITI
FET ADAPTÖRÜ
DİYOT VE TRANSİSTOR GERİLİMİ KONTROL ALETİ
FREKANSMETRE
SIFIR GERİLİM GÖSTERGESİ
İŞARET ENJEKTÖRÜ VE HAT KOPUKLUĞU BULUCU
GENİŞ ÖLÇÜM SAHALI MİLİVOLTMETRE
SABİT GENLİKLİ A.F. OSİLATÖRÜ
SAYISAL LOGARİTMİK SÜPÜRME FREKANSI ÜRETECİ
ÖLÇÜ ALETLERİ İÇİN AŞIRI GERİLİM KORUMASI
EKONOMİK PİL ÖLÇÜCÜ
BASKILI DEVRE VE KABLO KOPUKLUK GÖSTERGESİ
BASİT İŞLEMSEL KUVVETLENDİRİCİ KONTROL AYGITI
BAĞLANTI SINAMA ALETİ
YAKLAŞIK 500 Hz MODÜLELİ ULTRASONİK VERİCİ
ULTRASONİK ALICI
KIZIL-ÖTESİ UZAKTAN KUMANDA
ULTRASONİK VERİCİ
ULTRASONİK HIRSIZ ALARMI
CMOS LAMBALI FLAŞÖR
LED FLAŞÖRÜ
KÜÇÜK FLAŞÖR
TRİYAKLI FLAŞÖR
MİNİ SİRENLİ İLETKENLİK KONTROL ALETİ
YÜKSEK GERİLİM İÇİN LED FLAŞÖRÜ
SIRALI YÖN GÖSTERGESİ
KAPASİTEMETRE
SABİT AKIMLI LED
YARDIMCI FLAŞ
AKAN IŞIKLAR
TRİYAKLI FLAŞÖR
LED IŞIĞI AYARLAYİCI
ŞEBEKEYE BAĞLI LED
ÇOK GERİLİMLİ LED
SİHİRLİ KOŞAN IŞIKLAR
FLAŞ TETİĞİ
IŞIK MODÜLATÖRÜ
BİSİKLET İÇİN OTOMATİK IŞIKLANDIRMA
MİNİ İŞARET ÜRETECİ
YÜRÜYEN IŞIK DEVRESİ
LED’Lİ VU-METRE
IŞIK MODÜLATÖRÜ
OTO SERVİS AYGITI
OTO FLAŞÖRÜ
OTO SİLECEK KONTROLÜ
ÖN FAR MONİTÖRÜ
OTOMATİK CMOS PARK LAMBASI
OTOLAR İÇİN OTOMATİK FAR KAPAYICI
SÜRÜCÜLER İÇİN HATIRLATMA ARACI
GECİKMELİ OTO IŞIĞI
ARKA GÜVENLİK LAMBASI
OTO IŞIK AKSAKLIĞI DETEKTÖRÜ
OTOMOBİLLERDE SİNYAL HATIRLATICISI
TAŞITLAR İÇİN YANIP SÖNEN LAMBA
KAÇAK DETEKTÖRÜ
DEĞİŞKEN ENDÜKTANS
SENKRON DARBE ÜRETECİ İÇİN OPTİK BAĞLAYICI
STATİK ELEKTRİK DETEKTÖRÜ
İNSAN DETEKTÖRÜ
PİL YEDEK DEVRESİ
AKTİF ALÇAK GEÇİREN SÜZGEÇ
DİJİTAL ELEKTRONİK DEVRELERİ
555’Lİ TESTERE DİŞİ GERİLİM ÜRETEÇLERİ
MERDİVEN İŞARET ÜRETECİ
GENİŞ KAPSAMLI DARBE ÜRETECİ
1 SANİYEDEN 2 DAKİKAYA KADAR CMOS ZAMANLAYICI
CMOS 1 kHz’LİK TİTREŞİMLİ İKİLİ
CMOS TEPE DEĞER GÖSTERGESİ
SES TONU ÜRETECİ
BASİT CMOS 1 kHz TİTREŞİMLİ İKİLİ
VEYA DEĞİL’DEN VE KAPISI’NA
GENEL REFERANS FREKANS ÜRETECİ
GENEL VEYA (EXOR)
TTL TEST ALETİ
FREKANS BÖLÜCÜ
BAĞLANTI SINAMA ALETİ
KAYIP DARBE BULUCU
KARARLI BAŞLAMA DURDURMA OSİLATÖRÜ
KARE DALGA ÜRETECİ
BASİT 555 ÖLÇÜCÜ
GERİLİM KONTROLLÜ TTL OSİLATÖR
CMOS KARE DALGA ÜRETECİ
CMOS ANAHTARLI SCHMITT TETİĞİ
DOĞRUSAL CMOS KUVVETLENDİRİCİ
DARBE ÜRETECİ
EX(N) OR İŞLEMSEL KUVVETLENDİRİCİ
FAZ KAYDIRMALI CMOS OSİLATÖR
CMOS İŞLEMSEL KUVVETLENDİRİCİ
ANALOG TEK KARARLI
BASİT CMOS SCHMITT-TETİĞİ
ELEKTRONİK CMOS ZAMANLAYICI
CMOS SCHMITT-TETİĞİ OSİLATÖRÜ
EVİRİCİ OSİLATÖR
KARE, ÜÇGEN DALGA VCO
1kHz OSİLATÖR
MANTIK PROBU
CMOS DÜŞÜK GERİLİM GÖSTERGESİ
VEDEĞİL’DEN VEYA KAPISI
TETİKLEYİCİ OLARAK 555
CMOS AŞIRI GERİLİM GÖSTERGESİ
SAAT SÜZGECİ
KARIŞTIRMA GİDERİCİ
DARBE KATLAYICI
İDEAL DİYOT
TTL DEVRELERİ İÇİN OTOMATİK AYAR
BÖLÜCÜLER
2-5-10 İLE BÖLME
3 İLE BÖLME
5 İLE BÖLME
6 İLE BÖLME
7 İLE BÖLME
VE DEĞİL, VEYA DEĞİL KAPISI
GERİLİM KAYNAKLARI
KÜÇÜK GERİLİM KAYNAĞI
STEREO BESLEME KATI
ELEKTRİK KESİLMESİNE KARŞI KORUYUCU
AKIM KAYNAĞI OLARAK GERİLİM REGÜLATÖRÜ
GENİŞ KAPSAMLI GERİLİM REGÜLATÖRÜ
BASİT SİMETRİK KAYNAK
BİR SARGIDAN + VE -
GENEL GERİLİM KAYNAĞI
12VDAN 6VA ÇEVİRİCİ
YÜKSEK GERİLİM ÇEVİRİCİ
SİGORTA KORUYUCU
6V/12V GERİLİM DÖNÜŞTÜRÜCÜ
DÜŞÜK GERİLİM DENGELEYİCİ
MİNİ GERİLİM REGÜLATÖRÜ
5V SÜPER GÜÇ KAYNAĞI
ALÇAK FREKANS DEVRELERİ
KÜÇÜK BİR A.F. KUVVETLENDİRİCİSİ
YALITILMIŞ ÇIKIŞ AYIRICI SİSTEMİ
STEREO A.F. GÜÇ KUVVETLENDİRİCİ
SÜPER DÜŞÜK GÜRÜLTÜLÜ ÖN KUVVETLENDİRİCİ
MİNİ A.F. KUVVETLENDİRİCİ
FETLİ KARIŞTIRICI
DOKUNMATİK KAZANÇ KONTROLÜ
A B SINIFI KUVVETLENDİRİCİ
DARBELİ CMOS TON ÜRETECİ
1,5 VOLT BESLEMELİ BİR ÖN KUVVETLENDİRİCİ
SEÇİCİ KUVVETLENDİRİCİ
AŞIRI MODÜLASYON GÖSTERGESİ
HOPARLÖR SİGORTASI
PİKAP ÖN KUVVETLENDİRİCİ
ALÇAK OKTAVLI ANAHTAR
DÜOFON DEVRESİ
ÇIKIŞ KUVVETLENDİRİCİLERİ İÇİN OTOMATİK ANAHTAR STEREO KONTROL ÖN KUVVETLENDİRİCİ
3 WATT STEREO HI-FI KUVVETLENDİRİCİ
KARIŞTIRICI KONSOLU
MİNİ KUVVETLENDİRİCİ
15-20 WATT STEREO KUVVETLENDİRİCİ
SİREN
BUZDOLABI SİRENİ
MÜZİK KUTUSU
CMOS METRONOM
ALARM DEVRESİ
TELEFON ZİLİ
7400 SİREN
RİTMİK IŞIK MODÜLATÖRÜ
CMOS DÜŞÜK SESLİ METRONOM
ÇİFTE ALARM
DEĞİŞİK BİR SİREN
ELEKTRONİK CIRCIR BÖCEĞİ
METRONOM
GONG SESLİ ZİL
ELEKTRONİK GONG
YÜKSEK FREKÂMS DEVRELERİ
KRİSTAL KONTROLLÜ CMOS OSİLATÖR
CMOS L-C OSİLATÖR
CMOS HARTLEY OSİLATÖR
SERAMİK FİLTRELİ FM DETEKTÖRÜ
ORTA VE UZUN DALGA BOBİNSİZ RADYO
İNİLTİ ALICISI
ALAN KUVVETİ ÖLÇÜ ALETİ
FREKANS ÜRETECİ
KRİSTAL OSİLATÖR
FET’Ü ALAN KUVVETİ ÖLÇÜ ALETİ
TRAFOSUZ ANTEN KUVVETLENDİRİCİ
CMOS KRİSTAL KALİBRATÖR
MİKROFON VERİCİSİ
BASİT KISA DALGA ALICI
UHF VERİCİ
ÇEŞİTLİ ELEKTRONİK DEVRELER
DÜŞÜK GÜÇLÜ CMOS PİLOT LAMBA DEVRESİ
LED GÖSTERGELER İÇİN PARLAKLIK KONTROLÜ
DEĞİŞKEN Q AYARLI ÖNKUVVETLENDİRİCİ VE TEPE DETEKTÖRÜ
NİKEL-KADMİYUM BATARYA DOLDURUCU
SIRALI ANAHTARLAMA
TRANSİSTOR KONTROL ALETİ
ULTRASONİK DETEKTÖR
OTO SİLECEK KONTROLÜ
ETKİN ZAYIFLATICI
0-10 SANİYE AYARLI CMOS ZAMANLAYICI
DARBE ÇIKIŞLI CMOS ZAMANLAYICI
MİNİ RULET
“BUTONA İLK KİM BASTI?” GÖSTERGESİ
METAL ARAMA
YAZI MI? TURA MI?
MİNİ - FIRIN
EKONOMİK CEP LAMBASI
BENİ BUL IŞIĞI
BASİT OKA
KARAR VERİCİ
BASİT PDM KUVVETLENDİRİCİSİ
555 DARBE ÜRETECİ
RUS RULETİ
SICAKLIK ALARMI
GÜÇ KUVVETLENDİRİCİLERİ İÇİN SES KUMANDALI ANAHTAR
AŞIRI SICAKLIK UYARICI
ELEKTRONİK TAVLA ZARI
BASİT BİR IMHz/100 kHz KRİSTAL KALİBRASYON OSİLATÖRÜ
BİR 1 MHz/100kHz/10kHz KRİSTAL KALİBRASYON OSİLATÖRÜ
BOBİN-KONDANSATÖRLÜ 1 MHz/100kHz KALİBRASYON OSİLATÖRÜ
TEKNİK BİLGİLER
BAZI TRANSİSTÖRLERİN YAKLAŞIK ÖZELLİKLERİ
TRANSİSTÖRLERİN BACAK BAĞLANTILARI
LED GÖSTERGELER
CMOS TÜMLEŞİK DEVRELER
TTL TÜMLEŞİK DEVRELER