GÜÇ DAĞITIMI: 7
A. TOPRAKLAMA
B. GÜVENLİK
C. HATA AKIMI KORUMA AYGITI
D. YILDIRIMDAN KORUNMA
E. ÇİZELGELER
Yazan
Elk. Yük. Müh.
Yetkin Saner
Kocaeli Üniversitesi
Eski Öğretim Görevlisi
2015
ÖNSÖZ
1 inci kitabın önsözünde Güç Dağıtımı serisinde yayımlanacak olan kitaplara yer verilmiştir. Şu an elinizde bulunan bu serinin 7 nci kitabıdır.
Bundan sonra yayımlanacak olan kitaplarda:
8. Güç kompanzasyonu
9. Bağlama Aygıtları ve Malzemeleri
10. Dağıtım Modelleri
11. Bağlama ve Transformatör Merkezleri
12. Şebeke Tasarımı
konularına yer verilecektir.
Bana yayımlarını göndererek, bu yayımlardan yararlanma olanağı sağladıkları için başta Siemens olmak üzere ABB ve Schneider firmalarına teşekkür ederim.
Bu kitaba yerli ve yabancı firmaların kataloglarından resimler ve bilgiler alınırken, bu firmaların yapımlarının diğerlerine yeğlenmesi değil, konuların daha iyi anlaşılabilmesi amacı güdülmüştür.
Yıldırımdan korunma bölümünde TS EN 62305-1-2-3-4 standartından büyük ölçüde yararlanılmıştır.
Bu kitapla ilgili çizelgeler kitabın sonuna konmuştur.
Kocaeli Üniversitesi' nde konuk hoca olarak katıldığım Güç İletimi Proje dersinin yanı sıra Topraklama ve Güvenlik dersi, bu kitabın bir an önce yayımlanmasında itici güç olmuş, fakat kitabın baskısı öncesinde bir kez daha EMO dan meslekten men cezası aldığımdan, öğrencilere söz vermeme karşın kitabın yayımı gecikmiştir. Yüce mahkeme meslekten men cezası için yürütmenin durdurulması kararı verdiğinden, kitap ancak yayıma verilebilmiştir.
Kocaeli Üniversitesi Elektrik Mühendisliği öğrencilerinin memnuniyet verici ilgilerini ve başarılarını görmem bu kitabı geniş tutmamda başlıca etken olmuştur. Bu anlamda, öğrencilerin kitaba katkısının büyük olduğunu söyleyebilirim.
Öğrencilerin olduğu kadar, genç mühendis arkadaşların da yararlanabileceklerini umduğumuz bu kitapta da yetersiz ve noksan görülen konular varsa uyarılmamı bekliyorum.
B. Derbent/Kocaeli, 2015 Yetkin Saner
İÇİNDEKİLER
A. TOPRAKLAMA
7.1. Elektrik çarpması - Can ve mal güvenliği 1 - 3
7.2. Topraklama ile ilgili yönetmelikler 4 - 4
7.3. Tehlikeli gerilim: Dokunma gerilimi ve adım gerilimi 4 - 14
7.4. Topraklama sembolleri 14 -15
7.5. Topraklamanın önemi – Nötür noktasının topraklanması 15 - 18
7.6. AG Şebekelerinde topraklama tipleri 18 - 22
7.7. TN-Şebeke 22 - 48
7.8. TT-Şebeke 48 - 55
7.9. IT-Şebeke 56 - 66
7.10 Şebeke topraklama tiplerinin karşılaştırılması 66 - 69
7.11. Topraklamaların birleştirilmesi 70 - 74
7.12. Yüksek frekanslı girişimlerin etkilerinin azaltılması ve
elektromagnetik uyumluluk 74 - 78
7.13. İşletme elemanlarının ve döşemlerin topraklanması için özel önlemler 78 - 80
7.14. Problemler ve çözümleri 1 80 - 100
7.15. Topraklama döşemleri 101 - 104
7.16. Topraklayıcılar 104 - 109
7.17. Topraklayıcılar için bağlantı ve ek elemanları 109 - 112
7.18. AG Döşemlerinde topraklama 112 - 115
7.19. YG Döşemlerinde topraklama 116 - 119
7.20. Topraklama döşemlerinin yapılması 120 - 135
7.21. Topraklama direncinin basit hesabı 136 - 139
7.22. Topraklayıcıların yayılma direncinin kuramsal incelenmesi 140 - 151
7.23. Problemler ve çözümleri 2 152 - 169
7.24. IEEE Std 80-2000 de verilen yöntemlerle topraklama hesabı 169 - 172
7.25. YG Merkezlerinde topraklama hesabı 173 - 182
7.26. YG Merkezlerinde topraklama hesabı örnekleri 182 - 195
7.27. Topraklama döşemlerinde muayene, ölçme ve denetleme 195 - 212
7.28. Topraklama direncini ölçme yöntemleri 212 - 221
7.29. Topraklama direncinin ölçülmesi ve ölçme sonucuna göre
dokunmaya karşı koruma sağlanacağının denetlenmesi 221 - 240
7.30. En büyük göz ve adım gerilimlerinin hesabı 241 - 243
7.31. Toprak özgül direncinin ölçülmesi 243 - 245
7.32. Yalıtım izleme aygıtı 245 - 247
7.33. Yalıtkanlık direnci test aygıtı 247 - 248
7.34. Problemler ve çözümleri 3 248 - 264
7.35. CYMGRD 6.3 Programı ile dokunma ve adım gerilimlerinin
hesaplanması ve irdelenmesi için örnek 264 - 271
B. GÜVENLİK
7.36. Doğrudan ve dolaylı dokunmada ortak güvenlik önlemi:
Çok düşük gerilim kullanmak 273 - 283
7.37. Doğrudan dokunmaya karşı güvenlik önlemleri 283 - 286
7.38. Dolaylı dokunmaya karşı güvenlik önlemleri 286 - 291
7.39. Güvenlik malzemeleri 292 - 303
C. HATA AKIMI KORUMA AYGITI
7.40. Hata akımı koruma aygıtının önemi 304 - 307
7.41. Hata akımı koruma aygıtının çalışma ilkesi ve yapısı 307 - 323
7.42. Hata akımı koruma aygıtlarının bağlantı örnekleri 324 - 326
7.43. Hata akımı koruma aygıtının görsel denetlenmesi ve test edilmesi 327 - 329
7.44. Hata gerilimi koruma aygıtı 330
D. YILDIRIMDAN KORUNMA
7.45. Yıldırımın önemi ve etkileri 331 - 339
7.46. Yıldırımın yapılara vereceği hasar ve kayıp 339 - 341
7.47. Yıldırımdan korunma gereksinmesi ve ekonomik değerlendirme 341 - 342
7.48. Yıldırımdan koruma düzeyleri (LPL) 342 - 343
7.49. Risk ve risk bileşenleri 344 - 346
7.50. Risk yönetimi 347 - 352
7.51. Yıllık tehlikeli olay sayısının (n) değerlendirilmesi 352 - 359
7.52. Yapının hasarlanma olasılığının değerlendirilmesi 359 - 366
7.53. Kayıp tutarının değerlendirilmesi 367 - 375
7.54. Kayıp maliyetinin değerlendirilmesi 375 - 376
7.55. Yıldırımdan korunma üzerinde örnek olay çalışması 377 - 392
7.56. Dış döşemlerin yıldırımdan korunması 392 - 402
7.57. İç döşemlerin yıldırımdan korunması 402 - 407
7.58. Hava sonlama döşemlerinin konumlandırılması 407 - 421
7.59. Ayırma açıklığının (s) değerlendirilmesi 421 - 431
DIŞ YILDIRIMLIKLAR
7.60. Koruma iletkeni ile yıldırımdan korunma 432
7.61. Hava hattı koruma iletkeni ile koruma 432 - 434
7.62. Yıldırım yakalama çubuğu ile koruma 434 - 436
7.63. Yakalama uçlu paratoner: Faraday kafesi 436 - 438
7.64. Faraday kafesi teknik şartnamesi 438 - 439
7.65. Aktif paratoner 439 - 452
7.66.&