ÖNSÖZ
Tasarımı yapılacak bir makinenin ödevinin kesin olarak saptanması, uygulanacak temel prensiplerin belirlenmesi, bu prensipleri yerine getirecek elemanların seçimi, mukavemet hesaplarının yapılması, boyutlandırılması, şekillendirilmesi, seçilen elemanların montaj ve imalat resimlerinin çizilmesi işlemlerinin hepsi makine tasarımının aşamalarını oluşturur.
Makine tasarımında, Makine Elemanları dersi önemli bir yer tutmaktadır. İlk üç yılda alınan Teknik Resim, Statik, Dinamik, Malzeme, Mukavemet ve Isı Transferi gibi derslerde elde edilen alt yapı ve Makine Elemanları dersi kapsamında kazanılan bilgiler ışığında, makine tasarımları gerçekleştirilmektedir. Makine tasarımı esnasındaki hesaplama mantığını, farklı problem çözümleriyle geliştirmek amacıyla böyle bir kitabın hazırlanmasına ihtiyaç duyulmuştur.
2013, 2015, 2017 ve 2019 baskılarından sonra kitabın gözden geçirilmiş 5. baskısı yapılmıştır. Öğretim üyelerinden, sanayiden ve mezun öğrencilerden gelen öneriler doğrultusunda şekil, kavram ve yazım hataları düzeltilmeye çalışılmıştır. İçerik, 310 adet soru ve cevabından oluşmaktadır. Çözümlü örneklerin, gerçek hayatta ve sanayide karşılaşılabilecek ve uygulanabilecek örnekler olmasına özen gösterilmiştir. Problem çözümlerinde, SI birim sistemi, güncel standart ve katalog değerleri, genel kabul gören simge ve indisler kullanılmaya çalışılmıştır.
Dişli kutuları, temel makine elemanlarının birçoğunu içermektedir. Bu nedenle ilk kitapta incelenen konulara ek olarak hazırlanan redüktör projeleri bölümünde, helis-düz, konik-helis ve sonsuz vida olmak üzere üç adet proje bulunmaktadır. Bu projelerde, mil, kama, rulman, dişli çark vb. elemanların detaylı hesap yöntemleri, şekillendirme teknikleri ve teknik resimlerinin çizimi uygulamalı olarak verilmiştir. Son bölümde, Fiberglas File Kesme Makinesi’nin tasarımına yer verilmiştir. Lisans öğrencilerinin bitirme tezi olan bu tasarım projesinin, gelecekte tez hazırlayacak öğrencilere yol göstereceği kanısındayım.
Problem çözümlerinde kullanılan şekiller, AutoCAD ortamında çizilmiştir. Teknik resimlerin çizilmesi ve metnin yazılması işlemlerinde katkısı olan herkese ve kitabın 5. baskısını gerçekleştiren Birsen Yayınevi’ne çok teşekkür ederim. Kavram ve yazım hatalarının tarafıma bildirilmesinden memnuniyet duyarım. Kitabın öğrencilere, ilgili mühendislere ve teknik elemanlara faydalı olmasını dilerim.
Ocak 2021, Denizli
Prof. Dr. Tezcan ŞEKERCİOĞLU
Pamukkale Üniversitesi Mühendislik Fakültesi
Makine Mühendisliği Bölümü
Kınıklı Yerleşkesi / DENİZLİ
e-posta: [email protected]
İÇİNDEKİLER
1. Giriş
2. Boyut ve Yüzey Durumları
3. Mukavemet Hesapları ve Malzeme Seçimi
4. Kaynak Bağlantıları
5. Lehim ve Yapıştırma Bağlantıları
6. Perçin Bağlantıları
7. Perno ve Pim Bağlantıları
8. Cıvata Bağlantıları
9. Yaylar
10. Aks ve Miller
11. Mil-Göbek Bağlantıları
12. Kaplinler
13. Yuvarlanmalı Yataklar
14. Kaymalı Yataklar
15. Sızdırmazlık Elemanları
16. Güç ve Hareket İletim Elemanları
17. Dişli Çark Mekanizmaları
18. Kayış-Kasnak Mekanizmaları
19. Zincir Mekanizmaları
20. Kademesiz Hız Ayar Mekanizmaları
21. Redüktör Projeleri
22. Fiberglas File Kesme Makinesi Tasarımı Kaynaklar Ekler