Teknik Resim Uygulama Çözümleri / Prof. Dr. Abdurrahman Karabulut (86047)

ÖNSÖZ
Endüstriyel alanda imalatı yapılacak parçaların detaylı,  anlaşılabilir resminin yapılması gerekir. Tasarım fikirlerinin ürüne dönüşebilmesinde teknik resim bilgisi kullanılmaktadır. Teknik resim cisimlerin bütün yüzeylerini tanımak ve parçanın iç yapısını da detaylı bir şekilde anlatmaya yardımcı  bir bilim dalıdır. Mühendislik alanında çok geniş kullanım alanı bulmaktadır. Günümüz teknolojisinde resmi ve boyutları belli olmayan bir parçanın imalatı zordur. Teknik resimle,  parçaların hem dış yüzeyine ait görünüşleri hem de iç bölgeleri  kesit alarak parçayı detaylı ifade etmek mümkündür.
Kitaptaki konular ve verilen örnekler endüstride ve çalışma hayatında karşılaştığımız güncel teknik konularla doğrudan bağlantılıdır. Bu kitap Meslek Yüksekokulu ve Mühendislik fakülteleri için faydalı bir kaynak eser olacaktır.
 Eserin İçeriği, Teknik resim bilgileri yeterince yer almaktadır. Bu derste öğrencilerin zorlandığı husus parçaların görünüş veya perspektifinin çiziminin doğru yanlışsız elde edilmesidir. Bu eserde güncel birçok parçanın uygulama amaçlı kullanıldığı varsayılarak çizimleri yapılmıştır. Öğrenciler bunları inceleyerek bu alanda bilgilerini artıracaktır. Böylece teknik resim bilgisi ve çok sayıda uygulama çözümünden be eser  oluşmaktadır. Bu uygulamalar Öğrencilerin yaptığı uygulamaların birleşiminden oluşmaktadır.  Her konuya ait uygulamalar yeteri sayıda   kolaydan zora doğru sıralanmıştır. Teknik resim kitabı özetlenerek gerekli bilgiler  yer almaktadır.  Uygulamaların çözümü geniş bir şekilde bu eserde yer almaktadır. Teknik resim dersini kendi kendine öğrenmek isteyen teknik elemanlara ve öğrencilere  yardımcı  olacaktır.  
Bu kitabın hazırlanmasında ailemin manevi desteğine şükranlarımı sunuyorum.  Ayrıca katkı sağlayan meslektaşlarıma teşekkür ediyorum. Eserin öğrenci kardeşlerime ve meslektaşlarıma faydalı olmasını temenni  ediyorum.

Prof. Dr. Abdurrahman KARABULUT
Afyonkarahisar, 2021

İÇİNDEKİLER
1. RESİM KAĞITLARI    1
     1.1 Resim Kağıtları    1
          1.1.1  Resim Kağıdı Ölçüleri    1
          1.1.2  Resim Kağıdının Katlanması    1
     1.2 Yazı Alanı (Antet)    2
     1.3  Ölçeğin Tanımı    3
          1.3.1  Ölçek Çeşitleri    3
     1.4 Kısmi Büyültme    4
    
2. YAZILAR ve ÇİZGİLER    5
     2.1 Yazı Standartları ve Ölçüleri    5
     2.2 Teknik Resimde Kullanılan Çizgiler    8
          2.2.1 Çizgi Tiplerinin Kullanılma Yerleri    10
    
3. TEMEL VE GEOMETRİK ÇİZİMLER    11
     3.1 Temel Geometrik Çizimler    11
     3.2 Dairesel Çizgilerden Oluşan Geometrik Çizimler    19
     3.3 Temel Geometrik Çizimlerin Uygulama Çözümleri    21-31
    
4. İZ DÜŞÜMLER    32
     4.1  İz Düşüm    32
     4.2   İz düşüm Düzlemlerinin Tanımı    33
          4.2.1 Bir Noktanın İz Düşümü    33
     4.3 Cisimlerin Görünüşleri    34
     4.4 Temel iz düşüm düzlemlerinde doğruların Konumları    35
          4.4.1 Temel iz düşüm düzlemine dik doğrular    35
          4.4.2 Temel iz düşüm düzlemlerine paralel doğrular    35
          4.4.3 Gelişigüzel Doğruların iz düşümü    36
     4.5 Yardımcı Düzlemler    37
          4.5.1 Yardımcı düzlem metodu    37
          4.5.2 Döndürme Metodu    37
     5.6 Düzlemlerin Gerçek Büyüklüğü    38
     5.7 Eğik Yüzeylerin Gerçek Büyüklüğünün Bulunması    41
     5.8 İz Düşümlerin Uygulama Çözümü    42-51
    
5. GÖRÜNÜŞ ÇIKARMA    52
     5.1 Giriş    52
          5.1.1 Görünüş Çıkarma    53
          5.1.2 Birinci Bölgede Görünüşlerin Elde edilmesi    54
          5.1.3 Üçüncü Bölgede Görünüşlerin Elde edilmesi    55
          5.1.4 Noktaların İz Düşümü Kullanılarak Görünüşlerin Elde Edilmesi    56
          6.1.5 Tek Görünüşle İfade Edilebilen Parçalar    56
     5.2 Yardımcı Görünüşler      59
     5.3 Görünüş Çıkarma Uygulama Çözümleri     60-77
    
6. PERSPEKTİF RESİMLER    78
     6.1 Perspektif Çizimleri    78
     6.2 İzometrik perspektif    79
          6.2.1 izometrik perspektif yüzeylerine daire çizimi    79
          6.2.2 izometrik  perspektif yüzeylerine taşıma yoluyla daire çizimi    79
     6.3 Dimetrik Perspektif Yüzeylerine Daire Çizimi    81
     6.4 Eğik Perspektif    81
     6.5  İzometrik Olmayan Kenarlar    82
     6.6  Konik perspektif    83
     6.7  İki görünüşü Aynı Olan Parçalar    83
     6.8 Bir Perspektifin Oluşturulmasında İşlem Sırası    84
     6.9  Görünüşten Perspektif Oluşturma    85
     6.10 Perspektif Resimlerin Uygulama Çözümleri     86-101
    
7. ÖLÇÜLENDİRME    102
     7.1  Ölçülendirme Elemanları    102
     7.2 Ölçülendirme İlkeleri    102
     7.3 Ölçülendirmede Kullanılan Semboller    104
     7.4  Silindirik Parçaların Ölçülendirilmesi    107
     7.5  Ölçülendirme Çeşitleri    107
          7.5.1  Paralel  Ölçülendirme    107
          7.5.2 Artan Kademeli Ölçülendirme    108
          7.5.3 Birleşik  Ölçülendirme    108
          7.5.4 Koordinatlarla  Ölçülendirme    109
          7.5.5 Zincirleme  Ölçülendirme    109
          7.5.6 Makine Elemanlarının Ölçülendirilmesi    109
     7.6  Ölçülendirmede Yeterlilik    111
     7.7 Ölçülendirme Uygulama Çözümleri     112-122
    
8. KESİTLER    123
     8.1 Tanım    123
     8.2  Tam Kesit    124
     8.3  Kademeli Kesit    124
     8.4  Yarım Kesit    125
     8.5 Döndürülmüş Kesit    126
     8.6 Açısal  Kesit    127
     8.7 Profil  (döndürülmüş) Kesit    127
     8.8 Enine ve Kısmi Kesitler    127
     8.9 Takviye Kanatları Kesitleri    128
     8.10 Kesitlerin Uygulama Çözümü      131-143
    
9. YÜZEY PÜRÜZLÜLÜĞÜ    144
     9.1 Yüzey Pürüzlülüğü    144
     9.2 Yüzey  durumlarının gösterilmesi için grafik semboller (TS 2040)    144
     9.3 İşaretlere Eklenen Diğer Bilgiler    144
     9.4 Yüzey Durumu Özellik Sınırları    145
     9.5 Yüzey Durumu Özelliklerinin Grafik Üzerinde Gösterilmesi    145
     9.6 Grafik Sembollerin Teknik Resimdeki Konumları    146
     9.7 Yüzey durumlarının Teknik Resimde Gösterilmesi    147
     9.8Yüzey Durumu Parametreleri    148
     9.10 Yüzey Pürüzlülüğü Uygulama Çözümü    152-154
    
10. BOYUT TOLERANSLARI    155
     10.1 Sıfır Çizgisine Göre Delik ve Mildeki Sapma Değerleri    155
          10.1.1  Normal  Delik Sistemi    156
          10.1.2   Normal  Mil Sistemi    157
          10.1.3  Normal  Delik sistemine göre alıştırmalar    157
     10.2  Tolerans Değerlerinin Grafik Gösterimi    158
     10.3 Tolerans Sistemi    159
     10.4 Resim Üzerinde Toleransların Gösterilmesi    160
          10.4.1 Yuvarlanmalı-Rulmanlı Yataklarda  Toleransların Gösterilmesi    161
          10.4.2  Tolerans Değerlerinin Gösterilmesi    161
     10.5 Şekil ve Konum Toleransları    164
          10.5.1 Tolerans Elemanları    165
     10.6 Tolerans Uygulama Çözümleri    169-176
    
11. CİSİMLERİN AÇINIMLARI    177
     11.1 Açınımlar    177
          11.1.1 Silindirin Açınımı    178
          11.1.2 Koninin Açınımı    178
          11.1.3 Eğik Kesilmiş Silindirin Açınımı    178
          11.1.4 Tabana Eğik Kesilmiş Koni Açınımı    179
          11.1.5 Eğik Kesilmiş Dik Piramidin  Açınımı    180
          11.1.6 Eğik Kesilmiş Beşgen Piramidin  Açınımı    181
          11.1.7 İki silindirin Dik Kesişmesi    181
          11.1.8 İki Silindirin Eğik Kesişimi    182
          11.1.9 Aynı Çapta İki Silindirin Kesişmesi    183
     11.2  Cisimlerin Arakesiti    184
     11.3 Cisimlerin Açınımı Uygulama Çözümleri    187-194
12. EK SORULAR    195-209
    
KAYNAKLAR    209